ANKARA (AA) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye'nin son 23 yılda yenilenebilir enerjide büyük bir devrim gerçekleştirdiğini, hidroelektrik santrallerin (HES) bu devrimin ilk bölümünü oluşturduğunu dile getirdi.
Bayraktar, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) Hidro Su Türbini Tasarım ve Test Merkezi'nde düzenlenen 'Hidroelektrikte Yenilikçi Projeler Günü' programında yaptığı konuşmada, hidroelektrik yatırımlarının çoğunun özel sektör eliyle gerçekleştirildiğini söyledi.
Gelecek 30 yılda Türkiye'nin elektrik talebinin 3 katına çıkacağına işaret eden Bayraktar, sektördeki trendin elektrifikasyon olduğunu, binalardan tarıma, sanayiden ulaştırmaya kadar her alanda elektrikleşme olduğunu ifade etti.
Bayraktar, yenilenebilir enerjideki diğer devrimin şu an yaşandığını belirterek, sözlerine şöyle devam etti:
'Türkiye, son 23 yılda yenilenebilir enerjide çok büyük bir devrim gerçekleştirdi. Hidroelektrik santraller, bu devrimin ilk bölümünü oluşturuyor. Türkiye, hidroelektrik santrallerde 12 bin megavattan 32 bin megavat kurulu güce geldi. İçinde bulunduğumuz süreçte güneş ve rüzgar enerjisinde devrim yaşıyoruz. Neredeyse sıfırdan 37 bin megavatlık güce ulaştık. Türkiye'de birçok sanayi kuruluşu aynı zamanda enerji üreticisi, ülkenin yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarını maksimum düzeyde ekonomisine katması gerekiyor.'
- 'Yeni nükleer rönesansına gidiyoruz'
Bayraktar, ihtiyaç duyulan doğal gaz ve petrolün büyük çoğunluğunun ithal edildiğini, mevcut durumda Türkiye'de üretilen gaz ve petrolle ihtiyacın yaklaşık yüzde 15'inin karşılandığını anlatarak, 'Daha yüzde 85 var. Çok iyi işler yaptık ama daha çok yapmamız lazım. Onun için hem yurt içinde hem yurt dışında, Libya'da, Orta Doğu'da, Orta Asya'da, Afrika'da yoğun bir şekilde petrol ve doğal gaz arayan bir Türkiye var.' diye konuştu.
Maliyet, emisyon ve sürdürülebilirlik açısından en önemli yakıtlardan biri olan nükleer enerjiden de Türkiye'nin istifade edeceğini belirten Bayraktar, şöyle devam etti:
'Akkuyu, Sinop ve Trakya'daki nükleer güç santralleriyle toplam 12 reaktöre sahip olacağız. Nükleerde yeni bir döneme giriliyor. Yeni nükleer rönesansına gidiyoruz. Küçük modüler reaktörleri ıskalamamamız lazım. Bununla beraber Türkiye, 2050'ye geldiğinde 20 bin megavatlık nükleer güce sahip olacak ve elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 15'ini nükleerden karşılayacak hale gelecek. Bu konuda da kararlılıkla yürüyoruz.'
- Elektrik alt yapısına 10 yılda 30 milyar dolar yatırım yapılacak
Bayraktar, Türkiye ekonomisinin ve enerji sisteminin omurgasının elektrik üretim ve dağıtım şebekesi olduğunu ifade ederek, 'Elektrikteki yol ağımızı büyütmemiz lazım. Türkiye, dünyadaki altıncı büyük elektrik şebekesine sahip. Yaklaşık 75 bin kilometre yüksek gerilim, 1,7 milyon kilometre dağıtım hattımız var. Bunların güçlenmesi ve yeni döneme hazır olması lazım. Bunun için yeni bir program açıkladık, önümüzdeki 10 yılda 30 milyar dolarla iletim şebekesini güncelleyeceğimiz devasa bir altyapı yatırımı yapacağız.' değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin hidroelektrik kurulu gücünün 32 bin megavata ulaşarak bu alandaki potansiyelini büyük oranda ortaya koyduğunu ve daha büyük potansiyele sahip olduğunun altını çizen Bayraktar, mevcut santrallerin rehabilite edilmesi dönemine girildiğini ve Orta Asya ile Afrika gibi ülkelerin Türkiye'den hidroelektrik talep ettiğini dile getirdi.
Bayraktar, bu çerçevede Türkiye'nin bölgesel merkeze dönüştürülmesinin değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizerek, 'Türkiye'nin artık mutlaka pompaj depolamalı hidroelektrik santrallerine ihtiyacı var. İnşallah bu konuda devlet olarak sektörle beraber önemli işler yapacağız.' diye konuştu.
- 'Konteyner tipi HES ile içme suyu ve sulama hatlarından elektrik üretiliyor'
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da yenilenebilir enerjinin artık alternatif değil yeni ana akım olduğunu belirterek, 'Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın desteğiyle ve TEMSAN'ın katkılarıyla kurulan TOBB ETÜ Hidro Su Türbini Tasarım ve Test Merkezi, 2,5 megavat kapasitesiyle dünyanın en büyük su türbin tasarım ve test merkezi olarak hizmet veriyor. Merkez, yerli türbin geliştirmede hızlı prototipleme ve düşük maliyetle yüksek performans sağlamayı hedefliyor. Konteyner tipi HES çözümüyle içme suyu ve sulama hatlarındaki atıl enerjiden elektrik üretiyoruz. Şu ana kadar 2 belediyede uygulandı, 58 belediyeye de tanıtıldı.' değerlendirmesinde bulundu.
Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) Genel Müdürü Zafer Benli ise küresel hidroelektrik sektörünün 2,3 milyon kişiye istihdam sağladığını ifade ederek, 2024'te dünyada 1,4 gigavat yeni HES kapasitesinin sisteme eklendiğini, 1 gigavatın da kurulum aşamasında olduğunu söyledi.
Benli, HES'lerin küresel elektrik üretimindeki payının yüzde 14'e ulaştığını, 2,2 milyar ton karbondioksit salımının ise önlendiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
'EÜAŞ, 14,4 gigavat hidrolik kurulu gücü ve 37,5 gigavatsaat üretimiyle enerji dönüşümüne katkı sağlıyor. Türkiye'deki toplam hidrolik kurulu gücünün yüzde 45'i ve toplam elektrik üretiminin yüzde 8,2'i EÜAŞ'a ait HES'lerden elde ediliyor. Sarıyar HES rehabilitasyonu kapsamında ülkenin en büyük yerli türbini santrale eklendi. 40 megavat gücündeki türbinin daha önce ithal edilen kritik ekipmanları yüzde 100 yerli olarak üretildi.'
Konuşmaların ardından Bakan Bayraktar, TOBB ETÜ Süperiletken Kuantum Elektroniği Laboratuvarı'nı ziyaret ederek, Türkiye'nin ilk kuantum bilgisayarı QuanT'ı ve yerli otomobili TOGG'un geliştirme çalışmalarının yürütüldüğü AR-GE Merkezini inceledi.
Hidroelektrikte Yenilikçi Projeler Günü vesilesiyle TOBB ETÜ Hidro Su Türbini Tasarım ve Test Merkezini ziyaret eden Bayraktar, burada sergilenen ve hidrolik santraller için yerli firmalar tarafından geliştirilen 15 projeyi yerinde inceledi, projeler hakkında bilgi aldı. Bayraktar, daha sonra TOGG'un yeni modeli T10F'nin direksiyonuna geçerek üniversitesi kampüsünde tur attı.