YOZGAT (AA) - Yozgat'ın Sorgun ilçesinde Kerkenes Harabeleri olarak bilinen Pteria Antik Kenti'nde yürütülen kazıların bu yılki bölümü tamamlandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığının 'Geleceğe Miras Projesi' kapsamında, Yozgat Valiliği öncülüğünde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Türk İslam Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şevket Dönmez başkanlığında 18 Ağustos'ta başlayan kazı çalışmaları sona erdi.
Dönmez, AA muhabirine, 2025 yılı kazı çalışmalarının Proto-Türk (Ön-Türkler) tarihi ve arkeolojisi açısından Anadolu'da bir ilke sahne olduğunu söyledi.
Alanda iki kurgan (yığma mezar) ve bunu çevreleyen anıtsal mezar kompleksi ile dairesel, büyük bir kut alanı (tören alanı) saptadıklarını ifade eden Dönmez, 'Mezarlar tahrip edilmiş olmasına rağmen, kurganların İskit dönemine, milattan önce 6. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenebileceğini gösteren ok uçları ve çanak çömlek parçaları bulunmuştur. Bu kazının asıl önemini, kurgan kompleksinin güneyinde bulunan ve 65 metre çapa sahip tek sıra iri taşlarla inşa edilmiş kut alanı oluşturuyor.' diye konuştu.
Dönmez, ortaya çıkan mezarların benzerlerini Türkistan, Orta Asya, Kazakistan ve Moğolistan coğrafyasında özellikle İskit kurganlarıyla ilişkili olarak gördüklerine dikkati çekti.
Ortaya çıkan mezar yapıları ve kut alanlarının Anadolu'ya ilk giren Turan halklarının da kanıtlarını sunduğunu anlatan Dönmez, şunları kaydetti:
'Buradaki İskit varlığını saptamamız bize aynı zamanda, Proto-Türk bağlantılarını ve Anadolu'ya ilk giren Turan halklarının da kanıtlarını sunuyor. Bu bağlamda ilk değerlendirmelerimizde şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ve tartışmaya açabiliriz ki buradaki mezar ve kut alanı, Anadolu'daki Proto-Türklerin ve dolayısıyla Türk halklarının ilk mimari yapısı olma durumuna gelmiştir ve Anadolu Türklerinin de ilk mimari hatırasını oluşturmaktadır. Böylelikle Anadolu Türk tarihini, milattan önce 550'den sonraki döneme, 6. yüzyılın ikinci yarısına tarihleyerek 2 bin 600 yıllık derin bir Türk kronolojisinin başlangıcını oluşturuyoruz.'
Dönmez, gelecek yıllardaki çalışmalarda İskitler vasıtasıyla kurulmuş bir Proto-Türk Bozkır devletinin varlığını araştıracaklarını belirterek, 'Gelecek yıllarda yapacağımız çalışmalar, belki de mimari güce sahip bu toplumun bir devletleşmeye doğru adım atıp atmadığı noktasında bize veriler sunacaktır. Burada devlet aklıyla yapılmış gibi görünen kurgan kompleksi ve kut alanı bulunuyor. İskitler vasıtasıyla kurulmuş bir Proto-Türk Bozkır devletinin varlığını burada araştıracağız.' ifadelerini kullandı.
