İSTANBUL (AA) - ALİ CANBERK ÖZBUĞUTU/MAHMUT ÇİL - Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, 'Girişimciliğin ülkemizin sürdürülebilir ekonomik kalkınmasında ve inovasyon kapasitemizin artırılmasında çok önemli bir katalizör görevi gördüğüne inanıyoruz.' dedi.
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Aran, bankacılık faaliyetlerine ek olarak yapay zeka, ileri teknolojilere dayalı iştirakler ve yeni nesil girişimlerle ikinci yüzyıla dair oluşturdukları stratejileri değerlendirdi.
İş Bankasının, kurulduğu günden bu yana, bankacılık faaliyetlerinin yanı sıra özellikle Türkiye'nin iktisadi kalkınmasında kritik önem taşıyan sanayi ve üretim alanlarında bizzat kurduğu ve iştirak ettiği 300'ü aşkın şirketle Cumhuriyet'in ilk yüzyılında üstüne düşen görevi başarıyla yerine getirdiğini dile getiren Aran, bankanın Haziran 2025 itibarıyla 192 doğrudan veya dolaylı iştirakinin bulunduğunu söyledi.
Aran, bankanın kuruluş amaçlarında ziraat, sanayi, enerji üretimi ve dağıtımı, bayındırlık işleri, sigortacılık, turizm, ihracata ilişkin her türlü teşebbüsü kurmanın yer aldığını belirterek, İş Bankasında girişimciliğin temel bir vazife ve vizyon olarak belirlendiğini aktardı.
- 'Küresel ölçekte rekabet eden bir Türkiye için girişimcilik en önemli katalizör olacak'
Hakan Aran, gelinen noktada, günün trendlerini yakından takip etmekten öte geleceği öngörüp buna göre trendleri yaratan, oyunun kuralını belirleyen tarafta olmak ve dijital altyapımızla geniş bir coğrafyada faaliyet gösteren, küresel ölçekte rekabet eden bir İş Bankası hikayesi yazmak için kararlılıkla çalıştıklarının altını çizdi.
İleri teknolojinin, üretken yapay zekanın şekillendirdiği bugünün dünyasında günün koşullarına paralel olarak yapay zekayla, yüksek teknolojiyle uyumlu iştirak anlayışıyla bir nevi format attıklarını ifade eden Aran, bu alandaki vizyonlarını yeni nesil iştiraklerle çok daha güçlü bir yapıya evrilttiklerini anlattı.
Bankacılık faaliyetlerinin harcadıkları mesainin önemli bir kısmını aldığını aktaran Aran, bu alanda neden bu kadar enerji harcadıklarından bahsederek, 'Çünkü, girişimciliğin ülkemizin sürdürülebilir ekonomik kalkınmasında ve inovasyon kapasitemizin artırılmasında çok önemli bir katalizör görevi gördüğüne inanıyoruz. Birçok alanda yaratıcı çözümler üretirken bir yandan da bunun beraberinde getirdiği refah artışını, yaratılan yeni gelir kaynaklarını ve daha verimli bir Türkiye'yi hayal ediyoruz.' ifadelerini kullandı.
Hakan Aran, yeni nesil iştirakler aracılığıyla finansal açıdan yaratacakları sinerjiyi, özellikle ikinci yüzyıllarında ulaşmak istedikleri “dünyada en geniş coğrafyada en fazla müşteriye dokunan, hisse değeri en yüksek bankalardan biri olma” hedefi için de çok önemsediklerini dile getirdi.
Rekabeti ülke dışına taşıyarak, Türkiye'deki fintech'leri ve faaliyet gösterdikleri alanlardaki oyuncuları rakip değil, yol arkadaşı görerek ve onlarla işbirlikleri yaparak küresel arenada fark yaratacaklarının, global bir oyuncu olabileceklerinin farkındalığıyla hareket ettiklerini kaydeden Aran, şöyle devam etti:
'Haziran 2025 itibarıyla, bankamızın özkaynağı 360,5 milyar lira, bağlı ortaklık ve iştiraklerimizin toplam bilanço net değerleri ise 240,5 milyar lira. Rakamlar zaten vizyonumuzu, gayemizi çok net olarak ortaya koyuyor, oran yüzde 67. Özkaynaklarımızın bu kadar büyük bir kısmını, özgülediğimiz portföyün adını ülkemize değer katacak sıra dışı işlemlerde, pragmatik ve radikal başlıklarda, büyük başarı hikayelerinde görmeye devam edeceğiz.'
- 'Düşük enerjiyle yapay zeka çipi geliştiren bir şirkete ortak olduk'
Silikon Vadisi'nde düşük enerjiyle yapay zeka çipi geliştiren bir şirkete daha ortak olduklarını belirten Aran, eğer düşük enerjili yapay zeka çipi üretilirse, bunun çok büyük ses getireceğini ve girişimin dünyada büyük çip üreticisi şirketlerin satın almasıyla sonuçlanacağını kaydetti.
Girişimin, Nvidia GPU'lara kıyasla 10 kata kadar daha düşük güç tüketimine sahip özel bir yapay zeka hızlandırıcı çip tasarladığı bilgisini paylaşan Aran, şu değerlendirmede bulundu:
'Günümüz LLM'lerinin (büyük dil modelleri-large language models) temelini oluşturan “Transformers” mimarisini donanım düzeyinde optimize ederek, çok daha verimli ve düşük maliyetli bir çözüme ulaşmayı hedefliyorlar. Bu teknoloji sayesinde dronlar, robotlar, otonom araçlar gibi internete bağlı olmak zorunda olmadan çalışan cihazlarda yapay zeka modelleri çalıştırılabilecek. Bakın Nvidia diyorum, büyüklüğünü, teknolojisini anlatmaya gerek yok. Böyle hakim bir oyuncunun olduğu, şu anda tüm dünyanın gözünün üzerinde olduğu bu sektörde kendimize yer bulma vizyonuyla hareket ediyoruz. Hatta yer bulmanın da ötesinde daha iyi bir teknolojiyle, 10 kata kadar daha verimli bir çip ile bu sektöre yön vermek istiyoruz.'
Hakan Aran, yapay zekanın finans sektörüyle kuvvetli bir bağı olması nedeniyle yenilikçi bir kurumsal girişim sermaye şirketi ve hızlandırma programı olan Yapay Zeka Fabrikası'nın (YZF) ivme yakalamış, global büyüme potansiyeli yüksek, Türk kuruculu yapay zeka girişimlerine yatırım yaptığını anlattı.
Aran, 'Türk yapay zeka ekosisteminin gelişimini hızlandırmayı, girişimlerin ölçeklenme yolculuklarını desteklemeyi ve onları doğru ortaklarla buluşturarak küresel başarıya taşımayı hedefliyor.' dedi.
- 'Startupların yüzde 25'ine ulaştık'
Hakan Aran, bugün yalnızca üç girişimcilik şubesiyle Türkiye'de ekosistemin de takip ettiği bir veri tabanına kayıtlı startupların yüzde 25'ine doğrudan ulaştıklarını söyledi.
Genel müdürlük ve şubelerdeki uzman ekiplerle birlikte, geleneksel kredi ürünlerini girişimcilerin ihtiyaçlarına göre yeniden kurguladıklarını anlatan Aran, 'Bu sayede girişimcilik şubelerimiz nakdi ve gayrinakdi olmak üzere 1 milyar lira kredi büyüklüğüne ulaştı. Bugün itibarıyla 3,5 milyar lirayı aşan bir varlık bu şubelerimizde değerlendiriliyor.' ifadelerini kullandı.
- 'Maxis Girişim Sermayesi 10. yılında yönettiği portföy büyüklüğünde 1 milyar dolar hedefliyor'
Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Aran, bankanın yeni nesil girişimcilik ekosisteminin ilk yapı taşı olarak 2017 yılında erken aşama ve orta ölçekli şirketlere ve bilhassa yeni nesil teknoloji startuplarına yatırım yoluyla finansman ve yanı sıra yönetim, operasyon ve strateji desteği sağlayacak girişim sermayesi yatırım fonlarını (GSYF) kurup yönetmek üzere Maxis Girişim Sermayesi'ni kurduklarını hatırlattı.
Aran, 'Maxis, hem globalde hem de ülkemizde önemli partnerler ile birlikte kuracağı ve yakın zamanda duyuracağımız yeni fonlar aracılığıyla 10. yılına kadar yönettiği fonlarda 1 milyar dolar varlık büyüklüğüne ulaşmayı hedefliyor.' dedi.
- 'Moka United ve RUUT ile İngiltere pazarında dijital bankacılıkta global oyuncu olacağız'
Hakan Aran, Moka United'ın, Türkiye'de ödeme sistemleri ve finansal teknolojiler alanında güçlü bir konuma sahip iki öncü fintech şirketi Moka ve United Payment'ın, iki öncü grup Oyak Grubu ve İş Bankası Grubu'nun Mart 2025 itibarıyla güçlerini birleştirmesi ile hayata geçtiğini söyledi.
Bu önemli birleşmenin, sadece Türkiye pazarında değil, uluslararası pazarlarda da rekabetçi bir fintech şirketi yaratma vizyonunun temel taşı olduğuna değinen Aran, 'Türkiye'nin yanı sıra Azerbaycan, Gürcistan, Özbekistan, Almanya ve İngiltere'de faaliyet gösteren, birçok ülkede sahip olduğu lisanslarla bölgesel büyüme kapasitesini güçlendiren ve uçtan uca finansal teknoloji altyapısı sunan bölgesel bir fintech oyuncusu konumuna ulaştı.' dedi.
